Depozyt nieprawidłowy polega na przechowywaniu pieniędzy bądź innych rzeczy oznaczonych co do gatunku z jednoczesną możliwością rozporządzania nimi.

W związku z możliwością rozporządzania na przechowawcy ciąży obowiązek w postaci zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2% wartości depozytu tj. środków pieniężnych bądź wartości innych rzeczy oznaczonych co do gatunku.

Podkreślić w tym miejscu należy, iż umowa przechowania – niepołączona z możliwością rozporządzania przechowywanym przedmiotem – nie jest opodatkowana.

O obowiązku podatkowym w przypadku depozytu nieprawidłowego stanowi art. 1 ust. 1 lit. j ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 845 kodeksu cywilnego stosuje się do niego odpowiednio przepisy o pożyczce, która również jest opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2% kwoty pożyczki.

Podkreślić jednakże należy, iż podobnie jak przy pożyczce, stawka podatku może wynieść 20%, w sytuacji gdy podatnik przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego powołuje się na fakt zawarcia umowy depozytu nieprawidłowego a należny podatek nie został zapłacony.

Istotna jest jednakże okoliczność, iż w przypadku depozytu nieprawidłowego nie możemy skorzystać ze zwolnień od podatku od czynności cywilnoprawnych, które przewidziane są jedynie dla pożyczki. Chodzi o możliwość zwolnień od podatku w sytuacji gdy strony umowy należą do kręgu najbliższej rodziny. W przypadku gdy w grę wchodzą więc bliskie relacje rodzinne zdecydowanie korzystniejszym jest zawarcie umowy pożyczki a nie depozytu nieprawidłowego.

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej tj. z chwilą zwarcia umowy depozytu nieprawidłowego a nie np. jego zakończenia. Podatek płatny jest w terminie 14 dni od daty powstania obowiązku podatkowego.